“Zorg ervoor dat iemand gezien wordt”

Josien van Dongen is als vrijwilliger betrokken bij een dagopvang voor mensen die geen verblijfspapieren hebben. Ze gaat daar de verbinding aan met mensen en probeert zoveel mogelijk te delen om meer gelijkwaardigheid te creëren.

“Ik zag op televisie een vrouw die in de boeien werd geslagen toen ze zich bij het IND-loket meldde. Onder toeziend oog van haar dochter. Niet omdat ze iets verkeerd deed, maar alleen maar omdat ze ongedocumenteerd was. Het zette me aan het denken. We zijn over de rug van andere landen rijk geworden door ons koloniale verleden. Moeten we niet juist iets rechtzetten?

Ik ga niet over de vraag hoeveel mensen hier kunnen of mogen zijn, dat is een globaal probleem. Ik ben niet verantwoordelijk voor de ongelijkheid die grote bedrijven en wereldleiders in stand houden. Op kleinere schaal zie ik de mensen die hier zijn en onze hulp nodig hebben. Vaak nadat ze een gevaarlijke en zware reis achter de rug hebben. Wat dan aan me knaagt is dat ik die persoon geen onderdak kan bieden omdat ik geen extra ruimte heb. Maar ik kan wel zorgen voor een gevoel van gelijkwaardigheid. Zorgen dat iemand gezien wordt, ergens bij hoort. Niet alleen maar een dimensionaal hulp bieden , maar juist dingen samen doen. Die verbinding is juist belangrijk voor mensen die een gemarginaliseerd leven leiden.

Villa Vrede voelt een beetje als een community, als mijn kerk. Met mijn hulpverleningsachtergrond ging ik er eerst anders in. Maar ik heb geleerd om hier iets meer van mezelf te delen. Met sommige mensen heb ik iets meer een klik of een band.  Dat is niet erg. Ik kom hier ook voor mezelf. Ik ga soms ook even mijn eigen gang hier omdat ik me er thuis voel. Dan zit ik lekker even in de zon en komt er vanzelf iemand bij zitten.  

Daarnaast denk ik altijd na over de vraag of ik iemands talent kan inzetten. Iemand kan niet officieel werken dus als je zelfredzaam wil zijn, moet je het vaak van zwart werk hebben. Zo was iemand die ik via mijn vrijwilligerswerk leerde kennen de oppas voor mijn kinderen. Als ik iets uitbesteed, denk aan catering voor een feest, denk ik altijd eerst aan de ongedocumenteerde mensen in mijn netwerk. Wanneer iemand zijn talent kan benutten, draagt dit bij aan een stuk eigenheid en gevoel van eigenwaarde.

De toekomst van iemand zonder verblijfsvergunning is vaak ingewikkeld, vooral als er geen uitzicht lijkt op legaal verblijf. Toch blijf ik energie halen uit de contacten met bezoekers van Villa Vrede. Je leeft in het hier en nu. Ik leerde zelf meer te relativeren. Wanneer je met alleen mensen uit je eigen cultuur omgaat, ben je veel bezig met het voldoen aan een bepaalde norm. Maar in een groep van gemixte culturen moet iedereen steeds weer ontdekken hoe je elkaar kunt benaderen en met elkaar omgaan. Voor mij geeft het een gevoel van vrijheid dat omgangsverwachtingen niet heel erg vast liggen. Mensen zonder papieren hebben niet het privilege zich terug te trekken in hun bubbel. Dat zorgt er wel voor dat ze vaak met een open blik naar de ander kijken en dat inspireert mij.”

Ben je geïnspireerd door het verhaal van Josien en zou je zelf iets willen doen als solidaire burger? Meld je aan voor onze nieuwsbrief, om drie maanden onderdak te geven of doneer leefgeld.

Lees meer over: Solidaire burgers