Onderdak geven is een protest tegen inhumaan beleid. Iedereen die een slaapkamer over heeft kan deze vorm van hulp bieden. Toch is het niet voor iedereen makkelijk om die stap te zetten. Logisch, je moet er immers voor open staan dat er iemand tijdelijk in je huis logeert en je keuken en badkamer deelt. Dat is een stap die je moet willen zetten.

Opvang bieden doe je nooit alleen. Binnen het solidariteitsnetwerk is een organisatie betrokken voor juridische hulp en is er een buddy die sociale begeleiding kan geven. Jij biedt het bed aan. En met de persoon die opvang krijgt, maak je vooraf samen afspraken. Bijvoorbeeld over de huisregels of samen eten. De opvang is altijd voor een bepaalde periode. Het kan een week zijn, het kan een half jaar zijn. Maar meestal spreken we af dat iemand voor ten minste drie maanden een plek aanbiedt. We werven adressen voor mensen die we kennen.

Ontdek in 8 x vraag en antwoord of het iets voor je is.

1. Is onderdak geven iets voor mij?

NOO verwelkomt iedereen die solidair is met mensen zonder papieren. Je sluit je aan bij NOO omdat je het net als wij onrechtvaardig vindt dat Europa grenzen opwerpt die zorgen voor een wereld die mensen uitsluit. Een paspoort uit Nederland geeft je kansen die een ander niet heeft. Mensen zijn meer dan hun papieren en jou maakt het niet uit waar iemand vandaan komt. Je staat open voor ontmoetingen.

Naast dat je solidair bent, sta je ervoor open dat er iemand tijdelijk in jouw huis verblijft. En of je nu groot of klein woont, je leeft samen onder een dak. Dat levert mooie ontmoetingen op, maar het betekent ook dat je met elkaar rekening houdt en dat je ervoor openstaat je huis te delen met iemand die je nog niet kent.

Als je hier interesse in hebt, help je iemand in de eerste instantie met onderdak. En daarnaast help je iemand naar een volgende stap. Opvang geeft tijd om te werken aan zelfredzaamheid, aan het voorbereiden van een nieuwe procedure of aan het werken aan terugkeer naar land van herkomst. Want vanaf de straat maakt niemand een volgende stap.

Opvang geven is tot slot een mooie vorm van protest tegen een onrechtvaardig systeem. Je helpt daar waar de overheid tekort schiet. Maak je je zorgen om het harde Europese en Nederlands migratiebeleid? En het lot van ongedocumenteerde medemensen? Onderdak geven is een van de krachtigste vormen van protest.

2. Is mijn locatie geschikt?

Je huis is geschikt wanneer je een logeerkamer aan iemand kunt bieden. Daarnaast moet iemand gebruik kunnen maken van badkamer, toilet en keuken. Afspraken over andere ruimtes in huis kun je uiteraard zelf maken. Er zijn mensen die meedoen als ze alleen een logeerkamer over hebben. Soms hebben mensen meer ruimte beschikbaar zoals een hele zolder of zelfs een tuinhuis.

3. Wat wordt er van mij verwacht?

NOO is van mening dat je binnen een solidariteitsnetwerk samen iets voor elkaar krijgt. Als opvanggever biedt je de ruimte aan. De contactpersoon kan ondersteunen met sociaal contact en meedenken wat er voor de logee nodig is gedurende de opvangtijd. Zo zorgen we ervoor dat je als opvanggever niet het gevoel hebt dat je verantwoordelijk bent voor de uitdagingen waar de logee mogelijk mee te maken heeft. Het is fijn als je als opvanggever naast iemand kan staan en dat de ontmoeting niet gaat over een verblijfsvergunning of andere problemen, maar over elkaar leren kennen.

De logee krijgt leefgeld om zelf boodschappen te doen en vaak is het fijn als mensen zelf iets kunnen koken. Natuurlijk kun je wel afspraken maken over samen eten. Dat ontstaat vaak vanzelf tijdens de opvang. Het is fijn als je als opvanggever de logee in het begin wegwijst in de buurt, kennismaakt en zo wat vertrouwen over en weer creëert zodat iemand zich op zijn of haar gemakt voelt.

4. Hoe gaat het praktisch in zijn werk?

• Wanneer je je aanmeldt als geïnteresseerde, nemen we contact met je op om een intake in te plannen. We komen bij je langs om meer te vertellen en zelf vinden we het fijn de plek te zien waar we iemand gaat logeren.
• Op het moment dat we voor iemand tijdelijk onderdak zoeken, benaderen we je en leggen we opnieuw aan je voor of je deze persoon tijdelijk onderdak wil bieden.
• We spreken met elkaar de termijn af en plannen evaluatiemomenten af (halverwege en voor het einde van de opvang).
• Je kunt met ons contact opnemen, maar ook met de vrijwillige contactpersoon die als buddy voor de logee beschikbaar is.
• We nodigen je uit voor netwerkbijeenkomsten waar opvanggevers en contactpersonen ervaringen uit kunnen wisselen.

Voor de opvang start, plannen we evaluatiemomenten in. Na een week een check-in of alles goed gaat, halverwege en tegen het einde van de opvang een evaluatie. Daarnaast organiseren we binnen het netwerk bijeenkomsten waar we ervaringen delen.

5. Is opvang bieden legaal?

Hulp zonder winstoogmerk aan mensen zonder verblijfsvergunning is niet strafbaar. Alleen hulp aan mensen die ongewenst zijn verklaard is wel strafbaar. Hulp bij illegale grensoverschrijding is ook strafbaar.

Officieel moet je het melden wanneer er mensen in je huis verblijven zonder verblijfsvergunning (art. 4.40 Vb). Maar iemand die opvang geeft doet dit niet, want het brengt de persoon die je opvangt in gevaar, die kan in vreemdelingendetentie terecht komen. Voor jezelf kan het herhaaldelijk niet-melden (binnen twee jaar) een boete van 250 euro opleveren. Mocht deze boete tegen onze verwachting worden opgelegd, dan kan Stichting LOS hier garant voor staan.

Lees hier meer over de regels

6. Waar moet ik verder rekening mee houden?

Wanneer je huurt, moet je je aan de afspraken van de verhuurder houden. En officieel kan er gekort worden op een bijstandsuitkering of toeslagen wanneer je iemand in huis hebt wonen. In de meeste gevallen wordt niet ontdekt dat er iemand zonder verblijfsvergunning in je woning verblijft. Omdat deze persoon zich niet kan inschrijven bij de gemeente (BRP), blijft die onzichtbaar in het systeem. Problemen ontstaan pas als er iemand anders een melding zou doen. Het is daarom raadzaam van te voren na te denken wat je erover vertelt aan je buren.

7. Hoe lang vang je iemand op?

Als opvanggever kun je zelf aangeven voor hoe lang je iemand op wilt vangen. Het is belangrijk dat we hierover van te voren afspraken maken zodat je weet waar je aan toe bent. We vinden het fijn iemand minimaal drie maanden opvang te bieden. Daarnaast zoeken we vaak voor langere tijd opvang. Voordat de opvang afloopt, plannen we een evaluatiemoment. Als logee en gastlocatie beide openstaan voor verlenging, kan dat.

8. Wat zijn de rechten van mijn gasten?

Mensen zonder documenten hebben het recht op medisch noodzakelijke hulp en rechtsbijstand. Voor minderjarigen geldt dat ze recht hebben op onderwijs en opvang. Voor slechts een deel van de mensen is er opvang geregeld. In vijf Nederlandse gemeentes is er (op dit moment) een Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) en op enkele andere plekken zijn er Bed-Bad en Brood voorzieningen. Lang niet iedereen kan hier aanspraak op maken en vaak worden er voorwaarden gesteld zoals meewerken aan terugkeer naar het land van herkomst.

Op de website Basic Rights vind je een overzicht van alle rechten en vind je meer informatie over organisaties die hulp bieden.

Heb je interesse in onderdak geven? Wil je eerst meer informatie of je aanmelden? Bel of mail naar coördinator Joset van der Hoeven via 010-747 0156 (ma tm do) of info@noo.nl.